(Abhidhammatthasangaha) Dịch giả: Tịnh Sự (Santakicca)
Kính mong quý độc giả xem kinh cùng góp sức hoàn thiện bằng cách gửi email về admin@rongmotamhon.net để báo cho chúng tôi biết những chỗ còn có lỗi.
Font chữ:
PHẦN LIÊN QUAN(Paṭiccavāro)
THUẬN TÙNG
[2033] Pháp nội phần liên quan pháp nội phần sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn nội phần, hai uẩn ... vào sát na tái tục ba uẩn và sắc nghiệp liên quan một uẩn nội phần, hai uẩn...; ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan các ý vật; ba sắc đại hiển liên quan một sắc đại hiển; sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.
[2034] Pháp ngoại phần liên quan pháp ngoại phần sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn ngoại phần, hai uẩn ...; vào sát na tái tục ba uẩn và sắc nghiệp liên quan một uẩn ngoại phần, hai uẩn liên quan hai uẩn; ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan các ý vật; ba sắc đại hiển liên quan một sắc đại hiển; sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.
[2035] Pháp nội phần liên quan pháp nội phần sanh khởi do cảnh duyên: ba uẩn liên quan một uẩn nội phần, ... liên quan hai uẩn; vào sát na tái tục ba uẩn liên quan một uẩn nội phần ... các danh uẩn liên quan ý vật.
[2036] Pháp ngoại phần liên quan pháp ngoại phần sanh khởi do cảnh duyên: ba uẩn liên quan một uẩn ngoại phần hai uẩn ...; vào sát na tái tục các danh uẩn liên quan ý vật.
[2037] Pháp nội phần liên quan pháp nội phần sanh khởi do trưởng duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn nội phần, ... hai uẩn; ... liên quan một sắc đại hiển; sắc sở y tâm, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.
[2038] Pháp ngoại phần liên quan pháp ngoại phần ... do trưởng duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn ngoại phần, ... hai uẩn; ... liên quan một sắc đại hiển; sắc sở y tâm, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.
[2039] Pháp nội phần liên quan pháp nội phần ... do vô gián duyên ... do đẳng vô gián duyên ... do câu sanh duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn nội phần, ... hai uẩn; vào sát na tái tục ba uẩn và sắc nghiệp liên quan một uẩn nội phần, ... hai uẩn, ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; ba sắc đại hiển liên quan một sắc đại hiển ...; sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển; đối với sắc sở y vật thực .. sắc sở y quí tiết ... chúng sanh vô tưởng ... liên quan một đại hiển, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.
[2040] Pháp ngoại phần liên quan pháp ngoại phần sanh khởi do câu sanh duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn ngoại phần, ... hai uẩn; vào sát na tái tục ba uẩn và sắc nghiệp liên quan một uẩn ngoại phần, ... hai uẩn; ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; ... liên quan một sắc đại hiển; sắc sở y tâm, sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển; ... đối với sắc ngoại ...đối với sắc sở y vật thực ... đối với sắc sở y quí tiết ... đối với chúng sanh vô tưởng ... liên quan một sắc đại hiển; sắc nghiệp sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển.
[2041] Pháp nội phần liên quan pháp nội phần sanh khởi do hỗ tương duyên ... do y chỉ duyên ... do cận y duyên ... do tiền sanh duyên ... do trùng dụng duyên, trong tiền sanh và trùng dụng đều không có thời tái tục ... do nghiệp duyên ... do quả duyên ... do vật thực duyên ... do quyền duyên ... do thiền na duyên ... do đồ đạo duyên ... do tương ưng duyên ... do bất tương ưng duyên ... do hiện hữu duyên ... do vô hữu duyên ... do ly khứ duyên ... do bất ly duyên.
[2042] Trong nhân có hai cách; trong cảnh có hai cách. Tóm lược. trong bất ly có hai cách.
ÐỐI LẬP
[2043] Pháp nội phần liên quan pháp nội phần sanh khởi do phi nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn vô nhân nội phần, ... hai uẩn; vào sát na tái tục vô nhân ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; ... một sắc đại hiển; đối với sắc sở y vật thực ... sắc sở y quí tiết ... chúng sanh vô tưởng ... một sắc đại hiển; sắc nghiệp, sắc y sinh liên quan các sắc đại hiển; si câu hành hoài nghi câu hành trạo cử liên quan các uẩn câu hành hoài nghi câu hành trạo cử.
[2044] Pháp ngoại phần liên quan pháp ngoại phần sanh khởi do phi nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm liên quan một uẩn vô nhân ngoại phần, ... hai uẩn; vào sát na tái tục vô nhân ý vật liên quan các danh uẩn, các danh uẩn liên quan ý vật; ... liên quan một sắc đại hiển; ... đối với sắc ngoại... sắc sở y vật thực... sắc sở y quí tiết ... chúng sanh vô tưởng ... liên quan một sắc đại hiển; si câu hành hoài nghi câu hành trạo cử liên quan các uẩn câu hành hoài nghi câu hành trạo cử.
[2045] Pháp nội phần liên quan pháp nội phần sanh khởi do phi cảnh duyên: sắc sở y tâm liên quan các uẩn nội phần; vào sát na tái tục sắc nghiệp liên quan các uẩn nội phần, ý vật liên quan các danh uẩn, ... liên quan một sắc đại hiển; đối với sắc sở y vật thực ... sắc sở y quí tiết ... chúng sanh vô tưởng ... liên quan một sắc đại hiển.
[2046] Pháp ngoại phần liên quan pháp ngoại phần sanh khởi do phi cảnh duyên: sắc sở y tâm liên quan các uẩn ngoại phần; vào sát na tái tục sắc nghiệp liên quan các uẩn ngoại phần; ý vật liên quan các danh uẩn; ... một sắc đại hiển; ... đối với sắc ngoại ... vật thực ... quí tiết ... chúng sanh vô tưởng.
[2047] Pháp nội phần liên quan pháp nội phần sanh khởi do phi trưởng duyên... trùng ... giống như thuận tùng câu sanh duyên, không có chi khác.
... phi vô gián duyên ... do phi đẳng vô gián duyên ... do phi hỗ tương duyên ... do phi cận y duyên ... do phi tiền sanh duyên: ... liên quan một uẩn nội phần trong cõi vô sắc ... trùng ... sắc sở y tâm liên quan các uẩn nội phần; vào sát na tái tục ba uẩn và sắc nghiệp liên quan một uẩn nội phần, ... hai uẩn; ý vật liên quan các danh uẩn, danh uẩn liên quan ý vật; ... liên quan một sắc đại hiển; đối với sắc sở y vật thực... quí tiết... chúng sanh vô tưởng.
[2048] Pháp ngoại phần liên quan pháp ngoại phần sanh khởi do phi tiền sanh duyên: ... liên quan một uẩn ngoại phần trong cõi vô sắc, ... hai uẩn; sắc sở y tâm liên quan các uẩn ngoại phần; vào sát na tái tục, nên làm đầy đủ ... một sắc đại hiển ... đối với sắc ngoại ... vật thực ... quí tiết ... chúng sanh vô tưởng.
[2049] ... liên quan pháp nội phần do phi hậu sanh duyên... do phi trùng dụng duyên ... do phi nghiệp duyên: Tư nội phần liên quan các uẩn nội phần; đối với sắc sở y vật thực ... sắc sở y quí tiết ...
[2050] Pháp ngoại phần liên quan pháp ngoại phần ... do phi nghiệp duyên: Tư ngoại phần liên quan các uẩn ngoại phần; ... đối với sắc ngoại ... sắc sở y vật thực ... sắc sở y quí tiết...
[2051] ... liên quan pháp nội phần do phi quả duyên: không có thời tái tục.
... do phi vật thực duyên: quí tiết ... chúng sanh vô tưởng ...
[2052] ... liên quan pháp ngoại phần do phi vật thực duyên: đối với sắc ngoại ... quí tiết ... chúng sanh vô tưởng ...
[2053] ... liên quan pháp nội phần do phi quyền duyên: đối với sắc sở y vật thực ... sắc sở y quí tiết ... chúng sanh vô tưởng, mạng quyền sắc liên quan các sắc đại hiển.
[2054] ... liên quan pháp ngoại phần do phi quyền duyên: đối với sắc ngoại ... sắc sở y vật thực ... sắc sở y quí tiết ... chúng sanh vô tưởng, mạng quyền sắc liên quan các sắc đại hiển.
[2055] Pháp nội phần liên quan pháp nội phần ... do phi thiền na duyên: ngũ thức đối với sắc sở y vật thực ... sắc sở y quí tiết ... chúng sanh vô tưởng ...
[2056] Pháp ngoại phần liên quan pháp ngoại phần do phi thiền na duyên: ngũ thức ... đối với sắc ngoại ..ṣắc sở y vật thực ... sắc sở y quí tiết ... chúng sanh vô tưởng ...
[2057] ... liên quan pháp nội phần ... do phi đồ đạo duyên: giống như phi nhân duyên; không có si.
... do phi tương ưng duyên ... do phi bất tương ưng duyên: trong cõi vô sắc ... đối với sắc sở y vật thực ... sắc sở y quí tiết ... chúng sanh vô tưởng...
[2058] ... liên quan pháp ngoại phần ... do phi bất tương ưng duyên: trong cõi vô sắc ... đối với sắc ngoại ... đối với sắc sở y vật thực ... sắc sở y quí tiết ... chúng sanh vô tưởng ... do phi vô hữu duyên ... do phi ly khứ duyên.
[2059] Trong phi nhân có hai cách; trong phi cảnh có hai cách; trong phi trưởng có hai cách; trong phi vô gián có hai cách; trong phi đẳng vô gián có hai cách. Tóm lược. Tất cả đều có hai cách. Trong phi ly khứ có hai cách. Nên tính toán như vậy.
THUẬN TÙNG ÐỐI LẬP
[2060] Trong phi cảnh từ nhân duyên có hai cách. Tóm lược. Trong phi quả, phi tương ưng, phi vô hữu, phi ly khứ ... hai cách. Nên tính toán như vậy.
ÐỐI LẬP THUẬN TÙNG
[2061] Trong phi cảnh từ phi nhân duyên có hai cách, trong vô gián ... hai cáchṬóm lược. Trong đồ đạo ... hai cách; trong bất ly ... hai cách. Nên tính toán như vậy.
DỨT PHẦN LIÊN QUAN.
PHẦN CÂU SANH (sahajātavāro) giống như PHẦN LIÊN QUAN (paṭiccavāro). PHẦN DUYÊN SỞ (paccayavāro)
THUẬN TÙNG
[2062] Pháp nội phần nhờ pháp nội phần sanh khởi do nhân duyên: ba uẩn và sắc sở y tâm nhờ một uẩn nội phần, ... hai uẩn; vào sát na tái tục, nên làm đầy đủ ... một sắc đại hiển, các uẩn nội phần nhờ ý vật.
[2063] Pháp ngoại phần nhờ pháp ngoại phần sanh khởi do nhân duyên: ... một uẩn ngoại phần ... vào sát na tái tục ... một sắc đại hiển ... các uẩn ngoại phần nhờ ý vật.
[2064] Pháp nội phần nhờ pháp nội phần sanh khởi do cảnh duyên, giống như phần Liên quan (paṭic-cavāro). Nhãn thức nhờ nhãn xứ ... thân xứ ... các uẩn nội phần nhờ ý vật.
[2065] Pháp ngoại phần nhờ pháp ngoại phần ... giống như phần Liên quan (paṭiccavāro). Nhãn xứ ... thân xứ ... các danh uẩn ngoại phần nhờ ý vật.
[2066] Pháp nội phần nhờ pháp nội phần sanh khởi do trưởng duyên: giống như phần Liên quan (paṭic-cavāra), có thêm ý vật (vatthu).
... do vô gián duyên ... do đẳng vô gián duyên ... do câu sanh duyên: trong phần câu sanh nên làm đầy đủ; các pháp nhờ sắc đại hiển, sau các sắc đại hiển và các uẩn, nên sắp có năm xứ (āyatana) và ý vật (vatthu).
... do hỗ tương duyên ... do y chỉ duyên. Tóm lược ... do bất ly duyên.
[2067] Trong nhân có hai cách; trong cảnh ... Tóm lược ... trong bất ly có hai cách.
ÐỐI LẬP
[2068] Pháp nội phần nhờ pháp nội phần sanh khởi do phi nhân duyên: nhờ một uẩn vô nhân nội phần ... vào sát na tái tục vô nhân ý vật nhờ các danh uẩn, các danh uẩn nhờ ý vật; ... nhờ một đại hiển ... vật thực ... quí tiết ... chúng sanh ... vô tưởng ... nhãn xứ ... thân xứ ... các uẩn vô nhân nội phần nhờ ý vật; si câu hành hoài nghi câu hành trạo cử nhờ các uẩn câu hành hoài nghi câu hành trạo cử và nhờ ý vật.
[2069] Pháp ngoại phần nhờ pháp ngoại phần ... do phi nhân duyên: nên làm thành có thời bình nhật, thời tái tục cùng các sắc đại hiển... nhờ nhãn xứ... nhờ thân xứ; các uẩn vô nhân ngoại phần nhờ ý vật; si câu hành hoài nghi câu hành trạo cử nhờ các uẩn câu hành hoài nghi câu hành trạo cử và nhờ ý vật ... trùng ...
Do phi cảnh duyên ... do phi tưởng duyên. Giống như câu sanh duyên.
... do phi vô gián duyên ... do phi đẳng vô gián duyên ... do phi hỗ tương duyên ... do phi cận y duyên ... do phi tiền sanh duyên, giống như phần Liên quan (paṭiccavāro).
... do phi hậu sanh duyên ... do phi trùng dụng duyên ... do phi nghiệp duyên... tóm lược ... do phi bất tương ưng duyên, giống như bất tương ưng duyên trong đối lập phần Liên quan (paṭiccavārapaccanīye).
... do phi vô hữu duyên ... do phi ly khứ duyên.
[2070] Trong phi nhân có hai cách; trong phi cảnh có hai cách ... tóm lược... trong phi ly khứ có hai cách.
THUẬN TÙNG ÐỐI LẬP
[2071] Trong phi cảnh từ nhân duyên có hai cách; trong phi trưởng ... hai cách; ... trùng ... trong phi quả, phi tương ưng, phi vô hữu, phi ly khứ ... hai cách.
ÐỐI LẬP THUẬN TÙNG
[2072] Trong cảnh từ phi nhân duyên có hai cách ... trùng ... trong bất ly ... hai cách.
PHẦN Y CHỈ (nissayavāro) giống như PHẦN DUYÊN SỞ (paccayavāro).
PHẦN HÒA HỢP (saṃsaṭṭhavāro), PHẦN TƯƠNG ƯNG (sampayuttavāro) đều cần được giải rộng. PHẦN YẾU TRI (pañhāvāro)
THUẬN TÙNG
[2073] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng nhân duyên: các nhân nội phần trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nhân duyên; vào sát na tái tục...
[2074] Pháp ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng nhân duyên: các nhân ngoại phần trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nhân duyên; vào sát na tái tục ...
[2075] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng cảnh duyên: sau khi bố thí, trì giới, hành bố tát rồi suy xét lại việc ấy; ... các thiện hạnh trước đây... sau khi xuất thiền ... các bậc Thánh khi xuất tâm đạo rồi phản khán tâm đạo, phản khán tâm quả, phản khán phiền não đã đoạn trừ, phản khán phiền não đã dứt tuyệt; biết rõ phiền não đã chất chứa trước đây; người quán vô thường, khổ não, vô ngã đối với nhãn nội phần ... thân, cảnh sắc ... cảnh xúc, ý vật ... các uẩn nội phần, hoan hỷ thỏa thích, dựa theo đó mà ái tham ... ưu sanh khởi; dùng thiên nhãn thấy sắc dùng thiên nhĩ nghe tiếng; tâm không vô biên xứ trợ tâm thức vô biên xứ bằng cảnh duyên, tâm vô sở hữu xứ trợ tâm phi tưởng phi phi tưởng xứ bằng cảnh duyên; sắc xứ ... xúc xứ trợ thân thức bằng cảnh duyên; các uẩn nội phần trợ Biến hóa thông, trợ Túc Mạng Thông, trợ Như Nghiệp Vãng Thông, trợ Vị Lai Phần Thông, trợ tâm khai môn bằng cảnh duyên.
[2076] Pháp nội phần trợ pháp ngoại phần bằng cảnh duyên: người khác quán vô thường khổ não vô ngã đối với nhãn nội phần ... tóm lược ... ý vật ... các uẩn nội phần, hoan hỷ thỏa thích, dựa theo đó mà ái tham ... ưu sanh khởi; dùng thiên nhãn thấy sắc, dùng thiên nhĩ nghe tiếng; dùng Tha Tâm Thông biết tâm của người có tâm nội phần; sắc xứ nội phần trợ nhãn thức ngoại phần ... xúc xứ nội phần trợ thân thức ngoại phần bằng cảnh duyên; các uẩn nội phần trợ Biến Hóa Thông, trợ Tha Tâm Thông, trợ Túc Mạng Thông, trợ Như Nghiệp Vãng Thông, trợ Vị Lai Phần Thông trợ tâm khai môn bằng cảnh duyên.
[2077] Pháp ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng cảnh duyên: người khác sau khi bố thí ... giới ... bố tát rồi suy xét lại việc ấy, suy xét lại các thiện hạnh trước đây; sau khi xuất thiền ...; các bậc Thánh sau khi xuất tâm đạo rồi phản khán tâm đạo ... quả, phản khán Níp bàn; Níp bàn trợ tâm Chuyển tộc, trợ tâm Dũ tịnh, trợ tâm đạo, trợ tâm quả, trợ tâm khai môn bằng cảnh duyên; các bậc Thánh phản khán phiền não đã đoạn trừ ... phiền não đã dứt tuyệt ... đã từng khởi dậy ...; người khác quán vô thường ... đối với nhãn ngoại phần ... ý vật ... các uẩn ngoại phần ... ưu sanh khởi; dùng thiên nhãn thấy sắc, dùng thiên nhĩ nghe tiếng, dùng tha tâm thông biết tâm của người có tâm ngoại phần; thiền không vô biên xứ trợ thiền thức vô biên xứ bằng cảnh duyên, thiền vô sở hữu xứ trợ thiền phi tưởng phi phi tưởng xứ bằng cảnh duyên; các uẩn ngoại phần trợ Biến Hóa Thông, trợ Tha Tâm Thông, trợ tâm khai môn bằng cảnh duyên.
[2078] Pháp ngoại phần trợ pháp nội phần bằng cảnh duyên: các bậc Thánh phản khán Níp bàn; Níp bàn trợ tâm Chuyển tộc, trợ tâm Dũ tịnh, trợ tâm đạo, trợ tâm quả, trợ tâm khai môn bằng cảnh duyên; người quán vô thường ... đối với nhãn ngoại phần ... ý vật ... các uẩn ngoại phần ... ưu sanh khởi; dùng thiên nhãn thấy sắc, dùng thiên nhĩ nghe tiếng, dùng tha tâm thông biết tâm của người có tâm ngoại phần; sắc xứ ngoại phần trợ cho nhãn thức nội phần ... xúc xứ ngoại phần trợ cho thân thức nội phần; các uẩn ngoại phần trợ cho Biến Hóa Thông, trợ Tha Tâm Thông, trợ Túc Mạng Thông, trợ Như Nghiệp Vãng Thông, trợ Vị Lai Phần Thông, trợ tâm khai môn bằng cảnh duyên.
[2079] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng trưởng duyên. Có cảnh trưởng và câu sanh trưởng.
Cảnh trưởng: Sau khi bố thí ... giới ... bố tát, xét việc ấy một cách khăng khít ... các thiện hạnh trước đây một cách khăng khít; sau khi xuất thiền phản khán thiền một cách khăng khít; các bậc Thánh sau khi xuất tâm đạo phản khán đạo một cách khăng khít, phản khán quả một cách khăng khít; hoan hỷ thỏa thích một cách khăng khít với nhãn nội phần ... ý vật các uẩn nội phần, chú tâm việc ấy nên ái tham ... tà kiến sanh khởi.
Câu sanh trưởng: Trưởng nội phần trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng trưởng duyên.
[2080] Pháp nội phần trợ pháp ngoại phần bằng trưởng duyên. Chỉ có cảnh trưởng: người khác hoan hỷ thỏa thích một cách khăng khít với nhãn nội phần ... ý vật ... các uẩn nội phần, chú tâm việc ấy nên ái tham sanh khởi, tà kiến sanh khởi.
[2081] Pháp ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng trưởng duyên. Có cảnh trưởng và câu sanh trưởng.
Cảnh trưởng: người khác sau khi bố thí ... giới ... bố tát ... chú tâm việc ấy ... khăng khít với các thiện hạnh trước kia ... sau khi xuất thiền ... các bậc Thánh sau khi xuất tâm đạo, phản khán khăng khít tâm đạo ... khăng khít tâm quả; Níp bàn trợ tâm Chuyển tộc, trợ tâm Dũ tịnh, trợ tâm đạo, trợ tâm quả bằng trưởng duyên; hoan hỷ thỏa thích một cách khăng khít với nhãn ngoại phần ... ý vật ... các uẩn ngoại phần, chú tâm theo đó mà ái tham ... tà kiến sanh khởi.
Câu sanh trưởng: Trưởng ngoại phần trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng trưởng duyên.
[2082] Pháp ngoại phần trợ pháp nội phần bằng trưởng duyên. Chỉ có cảnh trưởng: các bậc Thánh phản khán Níp bàn một cách khăng khít; Níp bàn trợ tâm Chuyển tộc, trợ tâm Dũ tịnh, trợ tâm đạo, trợ tâm quả bằng trưởng duyên; hoan hỷ một cách khăng khít với nhãn ngoại phần ... ý vật ... các uẩn ngoại phần, chú tâm cảnh ấy mà ái tham ... tà kiến sanh khởi.
[2083] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng vô gián duyên: các uẩn nội phần kế trước trợ các uẩn nội phần kế sau bằng vô gián duyên; tâm Thuận thứ trợ tâm Chuyển tộc, tâm Thuận thứ trợ tâm Dũ tịnh, tâm Chuyển tộc trợ tâm Ðạo, tâm Dũ tịnh trợ tâm Ðạo, tâm đạo trợ tâm quả ... trùng ... tâm Thuận thứ trợ tâm quả thiền nhập, khi xuất thiền diệt tâm phi tưởng phi phi tưởng xứ trợ tâm quả thiền nhập bằng vô gián duyên.
[2084] Pháp ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng vô gián duyên: uẩn ngoại phần kế trước ... đến chi tiết khác, chỉ có cách diễn tiến ấy thôi.
[2085] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng đẳng vô gián duyên, giống như vô gián duyên ... trùng ... bằng câu sanh duyên ... bằng hỗ tương duyên ... bằng y chỉ duyên ... bằng cận y duyên, có cảnh cận y, vô gián cận y và thường cận y: do nương đức tin nội phần mà bố thí ... giới ... bố tát ... thiền ... tuệ quán ... đạo ... thần thông ... nhập thiền, khởi ngã mạn, chấp tà kiến; do nương giới nội phần ... tuệ ... ái tham ... vọng cầu ... lạc thân ... khổ thân ... thời tiết ... thực phẩm ... nương sàng tọa mà bố thí ... nhập thiền, sát sanh, chia rẽ tăng; đức tin nội phần ... trí tuệ, ái tham, vọng cầu, lạc thân, khổ thân ... sàng tọa trợ cho đức tin nội phần, trợ trí tuệ, trợ ái tham, trợ vọng cầu, trợ lạc thân, trợ khổ thân, trợ tâm đạo ... Trợ tâm quả thiền nhập bằng cận y duyên.
[2086] Pháp nội phần trợ pháp ngoại phần bằng cận y duyên. Có cảnh cận y và thường cận y.
Thường cận y: người khác do nương đức tin nội phần mà bố thí ... khởi ngã mạn, chấp tà kiến; người khác do nương giới nội phần ... sàng tọa mà bố thí ... sát sanh, chia rẽ tăng; đức tin nội phần... sàng tọa trợ cho đức tin ngoại phần ... trợ tâm đạo, trợ tâm quả thiền nhập bằng cận y duyên.
[2087] Pháp ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng cận y duyên. Có cảnh cận y, vô gián cận y và thường cận y.
Thường cận y: người khác do nương đức tin ngoại phần ... vọng cầu, lạc thân ... nương sàng tọa mà bố thí ... chia rẽ tăng; đức tin ngoại phần ... sàng tọa trợ đức tin ngoại phần trợ quả thiền nhập bằng cận y duyên.
[2088] Pháp ngoại phần trợ pháp nội phần bằng cận y duyên. Có cảnh cận y và thường cận y.
Thường cận y: do nương đức tin ngoại phần ... sàng tọa mà bố thí ... chia rẽ tăng; đức tin ngoại phần ... sàng tọa trợ đức tin nội phần ... trợ tâm quả thiền nhập bằng cận y duyên.
[2089] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng tiền sanh duyên. Có cảnh tiền sanh và vật tiền sanh.
Cảnh tiền sanh: quán vô thường, khổ não, vô ngã đối với nhãn nội phần ... ý vật ... ưu sanh khởi; dùng thiên nhãn thấy sắc dùng thiên nhĩ nghe tiếng; sắc xứ trợ nhãn thức ... xúc xứ trợ thân thức bằng tiền sanh duyên.
Vật tiền sanh: Nhãn xứ trợ nhãn thức ... thân xứ trợ thân thức, ý vật trợ các uẩn nội phần bằng tiền sanh duyên.
[2090] Pháp nội phần trợ pháp ngoại phần bằng tiền sanh duyên. Chỉ có cảnh tiền sanh: ngườikhác quán vô thường ... đối với nhãn nội phần ... ý vật ưu sanh khởi; dùng thiên nhãn thấy sắc, dùng thiên nhĩ nghe tiếng; sắc xứ nội phần trợ nhãn thức ngoại phần. Xúc xứ nội phần trợ thân thức ngoại phần bằng tiền sanh duyên.
[2091] Pháp ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng tiền sanh duyên. Có cảnh tiền sanh và vật tiền sanh.
Cảnh tiền sanh: người khác quán vô thường ... đối với nhãn ngoại phần ... ý vật ... dùng thiên nhãn thấy sắc dùng thiên nhĩ nghe tiếng; sắc xứ ngoại phần trợ nhãn thức ngoại phần ... xúc xứ ngoại phần trợ thân thức ngoại phần.
Vật tiền sanh: Nhãn xứ ngoại phần ... thân xứ ... ý vật trợ các uẩn ngoại phần bằng tiền sanh duyên.
[2092] Pháp ngoại phần trợ pháp nội phần bằng tiền sanh duyên. Chỉ có cảnh cận y: quán vô thường ... đối với nhãn ngoại phần ... ý vật ... ưu sanh khởi dùng thiên nhãn thấy sắc, dùng thiên nhĩ nghe tiếng; sắc xứ ngoại phần trợ nhãn thức nội phần ... trùng ... xúc xứ ngoại phần trợ thân thức nội phần bằng tiền sanh duyên.
[2093] Pháp nội phần và ngoại phần trợ pháp nội phần bằng tiền sanh duyên. Có cảnh tiền sanh và vật tiền sanh: sắc xứ ngoại phần và nhãn xứ nội phần trợ cho nhãn thức nội phần bằng tiền sanh duyên ... xúc xứ ngoại phần và thân xứ nội phần trợ cho thân thức nội phần; sắc xứ ngoại phần và ý vật nội phần ... Xúc xứ ngoại phần và ý vật trợ cho các uẩn nội phần bằng tiền sanh duyên.
[2094] Pháp nội phần và ngoại phần trợ pháp ngoại phần. Có cảnh tiền sanh và vật tiền sanh: sắc xứ nội phần và nhãn xứ ngoại phần trợ cho nhãn thức ngoại phần bằng tiền sanh duyên ... xúc xứ nội phần và thân xứ ngoại phần trợ cho thân thức ngoại phần bằng tiền sanh duyên; sắc xứ nội phần và ý vật ngoại phần ... xúc xứ nội phần và ý vật ngoại phần trợ cho các uẩn ngoại phần bằng tiền sanh duyên.
[2095] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng hậu sanh duyên. Chỉ có hậu sanh: các uẩn nội phần trợ thân sắc sanh trước này bằng hậu sanh duyên.
[2096] Pháp ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng hậu sanh duyên. Chỉ có hậu sanh: các uẩn ngoại phần trợ cho thân sắc sanh trước này bằng hậu sanh duyên.
[2097] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng trùng dụng duyên: các uẩn nội phần kế trước trợ các uẩn nội phần kế sau bằng trùng dụng duyên; tâm Thuận Thứ trợ tâm Chuyển Tộc; tâm Thuận thứ trợ tâm Dũ tịnh; tâm Chuyển tộc trợ tâm đạo; tâm Dũ tịnh trợ tâm đạo bằng trùng dụng duyên.
[2098] Pháp ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng trùng dụng duyên: uẩn ngoại phần kế trước ... trùng ... giống như nội phần.
[2099] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng nghiệp duyên. Có câu sanh và dị thời.
Câu sanh: Tư nội phần trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nghiệp duyên.
Dị thời: Tư nội phần trợ các uẩn quả nội phần và các sắc nghiệp bằng nghiệp duyên.
[2100] Pháp ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng nghiệp duyên. Có câu sanh và dị thời.
Câu sanh: Tư ngoại phần trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng nghiệp duyên.
Dị thời: Tư ngoại phần trợ các uẩn quả ngoại phần và các sắc nghiệp bằng nghiệp duyên.
[2101] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng quả duyên. Nên làm đầy đủ giống như phần Liên quan (paṭiccavāra).
[2102] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng vật thực duyên: các danh thực nội phần trợ các uẩn tương ưng và các sắc sở y tâm bằng vật thực duyên; vào sát na tái tục, đoàn thực nội phần trợ thân sắc nội phần bằng vật thực duyên.
[2103] Pháp nội phần trợ pháp ngoại phần bằng vật thực duyên: đoàn thực nội phần trợ thân sắc ngoại phần bằng vật thực duyên.
[2104] Pháp ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng vật thực duyên, có thời bình nhật và thời tái tục. Ðoàn thực ngoại phần trợ thân sắc ngoại phần bằng vật thực duyên.
[2105] Pháp ngoại phần trợ pháp nội phần bằng vật thực duyên: Ðoàn thực ngoại phần trợ thân sắc nội phần bằng vật thực duyên.
[2106] Pháp nội phần và ngoại phần trợ pháp nội phần bằng vật thực duyên: Ðoàn thực nội phần và đoàn thực ngoại phần trợ thân sắc nội phần bằng vật thực duyên.
[2107] Pháp nội phần và ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng vật thực duyên: Ðoàn thực nội phần và đoàn thực ngoại phần trợ thân sắc ngoại phần bằng vật thực duyên.
[2108] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng quyền duyên: các quyền nội phần và mạng quyền sắc đều cần được giải rộng.
... bằng thiền na duyên ... bằng đồ đạo duyên ... bằng tương ưng duyên ... bằng bất tương ưng duyên, có câu sanh, tiền sanh và hậu sanh. Các câu tiêu đề (mātikāpadāni) cần được bậc thông suốt giải rộng.
[2109] Pháp ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng bất tương ưng duyên. Có câu sanh, tiền sanh và hậu sanh ... tóm lược.
[2110] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng hiẹn hữu duyên. Có câu sanh, tiền sanh, hậu sanh, vật thực và quyền.
Câu sanh: một uẩn nội phần trợ ba uẩn và các sắc sở y tâm, hai uẩn ...; vào sát na tái tục các danh uẩn trợ ý vật, ý vật trợ các danh uẩn; một sắc đại hiển ... Tóm lược. Ðối với chúng sanh vô tưởng một sắc đại hiển trợ ba sắc đại hiển ...
Tiền sanh: nhãn ... ý vật ... giống như tiền sanh duyên, ý vật trợ các uẩn nội phần bằng hiện hữu duyên.
Hậu sanh: các uẩn nội phần và đoàn thực nội phần trợ thân này.
Mạng quyền sắc trợ các sắc nghiệp.
[2111] Pháp nội phần trợ pháp ngoại phần bằng hiện hữu duyên. Có tiền sanh và vật thực.
Tiền sanh: người khác quán vô thường ... đối với nhãn nội phần ... ý vật; dùng thiên nhãn ... dùng thiên nhĩ ... sắc xứ nội phần ... xúc xứ nội phần trợ thân thức ngoại phần bằng hiện hữu duyên.
Ðoàn thực nội phần trợ cho thân ngoại phần bằng hiện hữu duyên.
[2112] Pháp ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng hiện hữu duyên. Có câu sanh, tiền sanh, hậu sanh, vật thực và quyền. Pháp ngoại phần không có chi khác, các câu tiêu đề cần được giải rộng.
[2113] Pháp ngoại phần trợ pháp nội phần bằng hiện hữu duyên. Có tiền sanh và vật thực.
Tiền sanh: ... đối với nhãn ngoại phần ... ý vật dùng thiên nhãn thấy sắc, dùng thiên nhĩ nghe tiếng, sắc xứ ... xúc xứ ngoại phần trợ thân thức nội phần bằng hiện hữu duyên.
Ðoàn thực ngoại phần trợ thân nội phần bằng hiện hữu duyên.
[2114] Pháp nội phần và ngoại phần trợ pháp nội phần bằng hiện hữu duyên. Có tiền sanh và vật thực.
Tiền sanh: sắc xứ ngoại phần và nhãn xứ nội phần trợ nhãn thức nội phần ... xúc xứ ngoại phần và thân xứ nội phần trợ thân thức nội phần bằng hiện hữu duyên; sắc xứ ngoại phần và ý vật nội phần ... xúc xứ ngoại phần và ý vật nội phần trợ các uẩn nội phần bằng hiện hữu duyên.
Vật thực: đoàn thực nội phần và đoàn thực ngoại phần trợ thân nội phần bằng hiện hữu duyên.
[2115] Pháp nội phần và ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng hiện hữu duyên. Có tiền sanh và vật thực.
Tiền sanh: sắc xứ nội phần và nhãn xứ ngoại phần trợ nhãn thức ngoại phần... xúc xứ nội phần và thân xứ ngoại phần trợ thân thức ngoại phần bằng hiện hữu duyên; sắc xứ nội phần và ý vật ngoại phần trợ các uẩn ngoại phần bằng hiện hữu duyên ... xúc xứ nội phần và ý vật ngoại phần trợ các uẩn ngoại phần bằng hiện hữu duyên.
Vật thực: đoàn thực nội phần và đoàn thực ngoại phần trợ thân ngoại phần bằng hiện hữu duyên.
[2116] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng vô hữu duyên ... bằng ly khứ duyên ... bằng bất ly duyên.
[2117] Trong nhân có hai cách; trong cảnh có bốn cách; trong trưởng có bốn cách; trong vô gián có hai cách; trong đẳng vô gián có hai cách; trong câu sanh, hỗ tương, y chỉ có hai cách, trong cận y có bốn cách; trong tiền sanh có sáu cách; trong hậu sanh, trùng dụng, nghiệp, quả, có hai cách; trong vật thực có sáu cách; trong quyền có hai cách; trong thiền na, đồ đạo, tương ưng, bất tương ưng có hai cách; trong hiện hữu có sáu cách; trong vô hữu có hai cách; trong ly khứ có hai cách; trong bất ly có sáu cách. Nên tính toán như vậy.
ÐỐI LẬP
[2118] Pháp nội phần trợ pháp nội phần bằng cảnh duyên ... bằng câu sanh duyên ... bằng cận y duyên ... bằng tiền sanh duyên ... bằng hậu sanh duyên ... bằng nghiệp duyên... bằng vật thực duyên...bằng quyền duyên.
[2119] Pháp nội phần trợ pháp ngoại phần bằng cảnh duyên ... bằng cận y duyên ... bằng tiền sanh duyên ... bằng vật thực duyên.
[2120] Pháp ngoại phần trợ pháp ngoại phần bằng cảnh duyên ... bằng câu sanh duyên ... bằng cận y duyên ... bằng tiền sanh duyên ... bằng hậu sanh duyên ... bằng nghiệp duyên ... bằng vật thực duyên ... bằng quyền duyên.
[2121] Pháp ngoại phần trợ pháp nội phần bằng cảnh duyên ... bằng cận y duyên ... bằng tiền sanh duyên ... bằng vật thực duyên.
[2122] Pháp nội phần và pháp ngoại phần trợ pháp nội phần ... tiền sanh và vật thực.
[2123] Pháp nội phần và ngoại phần trợ pháp ngoại phần ... tiền sanh và vật thực.
[2124] Trong phi nhân có sáu cách; trong phi cảnh có sáu cách; trong phi trưởng có sáu cách. Tóm lược. Tất cả nên làm thành sáu cách; trong phi bất tương ưng có sáu cách; trong phi hiện hữu có bốn cách; trong phi vô hữu có sáu cách; trong phi ly khứ có sáu cách; trong phi bất ly có bốn cách. Nên tính toán như vậy.
THUẬN TÙNG ÐỐI LẬP
[2125] Trong phi cảnh từ nhân duyên có hai cách; trong phi trưởng, phi vô gián, phi đẳng vô gián, phi hỗ tương, phi cận y ... hai cách. Tóm lược. Tất cả đều có hai cách; trong phi tương ưng, phi bất tương ưng, phi vô hữu, phi ly khứ ... hai cách. Nên tính toán như vậy.
ÐỐI LẬP THUẬN TÙNG
[2126] Trong cảnh từ phi nhân duyên có bốn cách; trong trưởng ... bốn cách; các câu thuận tùng cần được tính toán. Trong phi bất ly ... sáu cách. Nên tính toán như vậy.
DỨT PHẦN YẾU TRI.
KẾT THÚC ÐỀ THỨ HAI MƯƠI: TAM ÐỀ NỘI PHẦN.
Hết phần 20. Tam Ðề Nội Phần (Ajjhattattikaṃ) (Abhidhammatthasangaha) (Lên đầu trang)